Centralne uroczystości reformacyjne
W Warszawie odbyły się Centralne Obchody Jubileuszu 500 lat Reformacji. Ich uczestnikami był Prezydent RP, zwierzchnicy Kościołów ewangelickich z Europy i Azji, władze Światowej Federacji Luterańskiej oraz Prymas Polski.
Kulminacyjnym punktem uroczystości była sesja w Zamku Królewskim w Warszawie. Zgromadziła nie tylko liczne grono ewangelików, ale również gości ekumenicznych i przedstawicieli władz państwowych. Obecni byli m.in. prezydent Andrzej Duda, prezydent Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz, rzecznik praw obywatelskich Adam Bodnar, zwierzchnicy Kościołów zrzeszonych w Polskiej Radzie Ekumenicznej, hierarchowie Kościoła Rzymskokatolickiego na czele z prymasem Polski abp. Wojciechem Polakiem.
Bp Jerzy Samiec, zwierzchnik Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce, przypomniał nacisk Reformacji na samodzielne poznawanie Słowa Bożego i tłumaczenie Biblii na języki narodowe. – W każdym kraju wpływ na rozwój języka ojczystego mieli właśnie ojcowie Reformacji. Zawsze też ewangelicy kładli nacisk, by obok parafii i kościoła były szkoły – przypomniał. Zwrócił również uwagę, że reformacyjna koncepcja powszechnego kapłaństwa przyczyniła się do upodmiotowienia człowieka i zwróciła uwagę na odpowiedzialności wszystkich wierzących za swoją parafię czy duchowy rozwój i za społeczeństwo wśród którego się mieszka.
Prezydent Andrzej Duda zauważył, że 500 lat reformacji to także 500 lat współistnienia i współtworzenia przez ewangelików polskiej wspólnoty narodowej. – Chcę dziś bardzo mocno podkreślić, że ten etos i wielkie dziedzictwo Rzeczypospolitej, którą nazywamy Rzecząpospolitą Przyjaciół, należy także do polskich ewangelików, a co więcej – jest także i państwa dziełem – powiedział.
Wykład na temat „Reformacja jako obywatelka świata” wygłosił ks. Martin Junge, sekretarz generalny Światowej Federacji Luterańskiej. Mówił o usprawiedliwieniu z łaski przez wiarę, które prowadzi do wolności. - Mam nadzieję, że w przyszłości Bóg zawsze odnajdzie nas jako Kościoły, które gromadzą ludzi razem, budują mosty tam, gdzie są podziały, oferują miejsce do dialogu tam, gdzie jest on przerwany, są otwarte tam, gdzie budowane są mury, śpiewają pieśń pokoju i pojednania, gdy wojenne marsze znowu zaczynają wielu wabić – mówił ks. Junge. Odnosząc się do luterańskiej refleksji dotyczącej obywatelskości i sfery publicznej, prelegent podkreślił, jak ważne jest umożliwianie wszystkim grupom społecznym partycypacji społecznej i przezwyciężanie wykluczenia. Jako przykłady takiego podejścia Światowej Federacji Luterańskiej wymienił pomoc uchodźcom oraz wsparcie pełnego udziału kobiet w życiu społecznym i kościelnym.
Prof. Jerzy Buzek, europoseł, w przeszłości premier Polski i przewodniczący Parlamentu Europejskiego, wygłosił wykład na temat „Reformacja a jedność Europy”. – Otwarcie i różnorodność – oto Europa. Reformacja jest ważnym elementem tak rozumianej europejskości – stwierdził prelegent. Przypomniał też, że w odpowiedzi na postulaty reformacji Kościół rzymski zwołał sobór dopiero po 28 latach. – To powinno być przestrogą dla współczesnych. Jeśli narasta konflikt i jakaś grupa domaga się zmian, to trzeba reagować, a nie udawać, że nic się nie dzieje i wszystko wróci do normy. Europa jest społeczeństwem otwartym, zmiana jest jej duchową siłą – mówił europoseł. Podkreślił, że z różnorodności Europy trzeba zrobić dobry użytek. Zwracał uwagę na to, co dobrego przyniosła reformacja: powrót do źródeł, przywrócenie wartości, rozwój edukacji i kultury. – Z punktu widzenia edukacji i kultury reformacja była światłem, które zmieniło europejską mentalność. W dużym stopniu temu przewrotowi zawdzięczamy nasze dzisiejsze spojrzenie na świat i naszą cywilizację - tłumaczył prof. Buzek.
Podczas sesji jubileuszowej w Zamku Królewskim Kościół Ewangelicko-Augsburski w Polsce po raz pierwszy przyznał swoją nagrodę im. Anny Wazówny. Laureatem został Kościół Szwecji, który w pierwszych latach po drugiej wojnie światowej prowadził akcję charytatywną na rzecz Mazurów. W imieniu Kościoła Szwecji nagrodę odebrała prymas Antje Jackelén. Wykład o szwedzkiej pomocy dla Mazurów wygłosił prof. Anders Jarlert. Podziękowania dla Kościoła Szwecji przekazali również przedstawiciele województwa warmińsko-mazurskiego.
W ramach Centralnych Obchodów Jubileuszu Reformacji można było również zwiedzić szereg wystaw, wziąć udział w wycieczce szlakiem ewangelickim w Warszawie czy obejrzeć Akt Konfederacji Warszawskiej. Odbyły się również trzy koncerty: w kościele św. Trójcy, w Filharmonii Narodowej i w kościele reformowanym.
W kościele św. Trójcy zorganizowano debatę panelową na temat „Ewangelik – obywatel, katolik – obywatel”. Prowadził ją redaktor naczelny ekumenizm.pl Dariusz Bruncz, a panelistami byli: dziennikarz „Die Welt” dr Gerhard Gnauck, posłanka Urszula Pasławska, teolog i ekumenista ks. prof. Andrzej Perzyński oraz dziennikarz i ekumenista Grzegorz Polak.
Gerhard Gnauck mówił o sytuacji Kościołów w Niemczech i ich zaangażowaniu politycznym. Paneliści przestrzegali przed zbyt silnym związkiem Kościoła z państwem. – Polityka wykorzystuje Kościół i to nie tylko ta duża polityka, ale też ta na gruncie lokalnym. A Kościół często daje się wykorzystywać – przestrzegała Urszula Pasławska. – Związek tronu z ołtarzem jest toksyczny dla obu stron – stwierdził ks. Andrzej Perzyński. Grzegorz Polak zwracał uwagę, że gdy Kościół wejdzie z zbyt duże zależności finansowe z państwem, to jest mu trudniej krytykować polityków za nieetyczne postępowanie.
Podkreślano jednak, że Kościół nie może się w ogóle odciąć od polityki. – Jeśli rozumiemy politykę jako troskę o dobro wspólne, to chrześcijaństwo ma tu coś do powiedzenia – mówił ks. Perzyński. – Chrześcijaństwo jest polityczne, bo ewangelia jest polityczna – stwierdził Grzegorz Polak.