Ewangelicka Wschowa
Na Staromiejskim Cmentarzu Ewangelickim we Wschowie odbyło się nabożeństwo z okazji 454. urodzin ks. Valeriusa Herbergera, jednego z czołowych postaci europejskiego ewangelicyzmu przełomu XVI i XVII wieku. Kazanie przy Kaplicy Pastorów wygłosił bp Jerzy Samiec.
Podczas kazania bp Jerzy Samiec mówił o ewangelickiej przeszłości Wschowy i odpowiedzialności za przyszłość, zachęcając do zachowania najistotniejszej perspektywy Królestwa Bożego. W nabożeństwie uczestniczyli: ks. Waldemar Gabryś z Leszna wraz z ks. Dariuszem Likiem z Zielonej Góry oraz ks. Karolem Długoszem z Warszawy. Czynny udział w liturgii wzięła również rzecznik prasowa Kościoła, Agnieszka Godfrejów-Tarnogórska. Na nabożeństwo niespodziewanie licznie przybyli wschowianie, w tym sporo młodzieży i duchowieństwo rzymskokatolickie, a także grupa ewangelików z Głogowa ze swoim duszpasterzem ks. Jerzym Ganselem. Dla większości uczestników był to pierwszy udział w nabożeństwie ewangelickim.
Nabożeństwo Słowa Bożego, nagrywane przez lokalną gazetę Ziemia Wschowska, poświęcone było pamięci ks. Valeriusa Herbergera, wybitnego kaznodziei i teologa, niestety bardziej znanego zagranicą niż w Polsce.
Ks. Herberger jest autorem kilkuset kazań, komentarzy do ksiąg biblijnych oraz innych tekstów religijnych, które łączyły głęboką symbolikę Pisma Świętego z kluczowymi tematami reformacyjnej teologii. Twórczość Herbergera, która w dużej mierze antycypowała luterański pietyzm, charakteryzuje nacisk na osobiste przeżywanie wiary w Jezusa Chrystusa, wręcz intymne pogłębianie więzi ze Zbawicielem opisywane nierzadko za pomocą pojęć znanych z mistyki małżeńskiej. Świadczy o tym m.in. jedna z najczęściej powtarzanych przez Herbergera modlitw, korespondująca z starochrześcijańską tradycją Modlitw Jezusowych – "Jezu, Jezu – bądź moim Jezusem."
Modlitewna prośba Herbergera kilkakrotnie wybrzmiała w trakcie liturgii.
Z okazji urodzin ks. Herbergera, nazywanego również Małym Lutrem ze Wschowy, przetłumaczone zostało na język polski jedno z kazań pogrzebowych Herbergera poświęcone Reginie, córce dr. Mateusza Vechnera (Fechnera), medyka królewskiego, pochowanego na wschowskim cmentarzu. W planach są dalsze tłumaczenia fragmentów dzieł Herbergera na język polski.
Zgromadzeni zaśpiewali popularna pieśń autorstwa Herbergera „Już z tobą się rozstaję”, znajdująca się w Śpiewniku Ewangelickim (918). Dobrze znaną w Kościele ewangelickim melodię do słów Herbergera skomponował ks. Melchior Teschner, który również pochowany jest na wschowskiej nekropolii.
Przed błogosławieństwem Biskupa Kościoła słowa pozdrowienia wygłosiła Marta Małkus, dyrektor Muzeum Ziemi Wschowskiej, które na co dzień opiekuje się i zarządza Kościołem Żłóbka Chrystusa oraz Staromiejskim Cmentarzem Ewangelickim. Dyrektor Małkus przypomniała, że kiedyś Herbergera znali i czytali wszyscy, co dzisiejszych mieszkańców Wschowy może napawać dumą i jednocześnie zobowiązaniem do pielęgnowania do wciąż żywej pamięci i dziedzictwa.
Przed nabożeństwem bp Jerzy Samiec zapoznał się z działalnością obydwu jednostek Muzeum Ziemi Wschowskiej (MZW) i spotkał się m.in. z Dariuszem Przybylskim, naczelnikiem Wydziału Organizacyjnych i Społecznych Urzędu Miasta Wschowy, oraz dr Kamilą Szymańską z Muzeum Okręgowego w Lesznie. Biskup Kościoła odwiedził również rzymskokatolicki Kościół Farny, który do 1608 roku służył ewangelikom i był pierwotnym miejscem służby ks. Herbergera, a także zwiedził wystawę Soli Deo Gloria przygotowaną przez MZW.
Nie zabrakło również wizyty w zrujnowanym po wojnie Kościele Żłóbka Chrystusa, który obecnie dzięki intensywnym działaniom Muzeum, Fundacji Czas Art oraz (nie)zwykłym mieszkańcom Wschowy wciąż świadczy o ewangelickim dziedzictwie miasta.
Na zakończenie odbyło się spotkanie z burmistrz Danutą Patalas.
W historii królewskiego miasta Wschowy okres Reformacji to czas największego rozkwitu miasta. Za początek Reformacji przyjmuje się tu rok 1552, kiedy to rada miejska, mająca wspólnie ze starostą prawo powoływania kaznodziei, sprowadziła pierwszego ewangelickiego pastora Joachima Weisshaupta.
W okresie kontrreformacji ewangelicy budują w murach miasta niezwykły Kościół Żłóbka Chrystusa (Kripplein Christi). Pomimo usilnych starań rekatolizacyjnych Wschowa przez kilkaset lat pozostała prawie w całości ewangelicka. Obecnie w mieście nie ma ani jednego luteranina.
Ewangelicy wschowscy wydali szereg wybitnych postaci. Do najbardziej znanych należą m.in.: ks. Waleriusz Herberger (1562-1627) zwany Małym Lutrem, kronikarz Caspar Hoffman (1548-1627) i historyk Samuel Fryderyk Lauterbach (1662-1727). Reformacyjna Wschowa zyskała sobie pozycję jednego z głównych ośrodków życia kulturalnego w tej części kraju.
zdjęcia: galeria fotografii